Postęp choroby powoduje powikłania. U pacjentów, u których zakażenie przebiegało bezobjawowo to właśnie powikłania pojawiające się dużo później są pierwszymi objawami uszkodzenia wątroby. Są nimi np.:

• encefalopatia wątrobowa – wzrost stężenia amoniaku i związków azotowych w krwi, który działa uszkadzająco na mózg. Objawami są: zaniedbania higieny, problemy z pamięcią, zaburzenia koncentracji, spadek nastroju, stany depresyjne, zaburzenia rytmu snu i czuwania

• spadek tempa metabolizmu leków i alkoholu, przez co dłużej są obecne we krwi, insulinooporność i cukrzyca typu 2, zaburzone procesy krzepnięcia krwi, żółtaczka,

• swędzenie skóry  powodowane odkładaniem w niej źle metabolizowanych związków zawartych w żółci,

• nowotwór złośliwy wątroby, zwiększone ryzyko infekcji, impotencja, dysfunkcji lub niewydolności nerek, osteoporoza, zaburzenia hormonalne

Diagnostyka WZW typu B

Diagnostyka opiera się przede wszystkim na Wykrywanie zakażeń HBV opiera się na badaniu poziomu antygenu i przeciwciał HBs, HBe, HBc, HBx, pre-S1, pre-S2, ALAT, ASPAT, GGTP, ALP, bilirubiny, morfologii, OB, poziomu hormonów, krzepliwości, oznaczaniu DNA wirusa we krwi, badaniach obrazowych i histologicznych- USG, RTG. Aby określić precyzyjnie stadium choroby i określić rokowania wykonywana jest biopsja gruboigłowa wątroby. Jest również niezbędna przed podjęciem leczenia interferonem oraz przy podejrzeniu marskości.

WZW B w większości wypadków nie wymaga leczenia, lub nie jest leczone z powodu braku objawów przechodząc w stan przewlekły. Leczenie szpitalne na oddziale zakaźnym jest konieczne w przypadku piorunującego zapalenia wątroby, u osób z zaburzeniami odporności, w przewlekłym zapaleniu by zmniejszyć ryzyko wystąpienia marskości lub raka wątrobowo-komórkowego, u osób ze stale podwyższonym stężeniem aminotransferazy alaninowej oraz HBV-DNA. Istnieją wyspecjalizowane ośrodki sanatoryjne dla osób z przewlekłym WZW lub po wyleczeniu okresu ostrego WZW (np. Długopole-Zdrój).

Obecnie nie jest dostępny lek, który może usunąć infekcję, ale w sprzedaży jest kilka leków, które powstrzymują replikację wirusa, co minimalizuje uszkodzenia wątroby (np. : Epivir-HBV, Zeffix, Hepser, Tyzeka, Sebivo, Baraclude, Viread,Alfaferone, Intron A, Pegasys).

Szczepienia ochronne

Przeciw WZW B stosuje się szczepienia ochronne (W Polsce od 1992 roku). Poddawane nim są noworodki, pracownicy służby zdrowia oraz młodzież. Zaleca się wykonanie szczepienia przed poddaniem się zabiegowi chirurgicznemu. Szczepienie osoby już zakażonej nie jest skuteczne, dlatego przed nim warto wykonać badani pod kątem obecności wirusa. Najbliższa rodzina osoby zarażonej podlega bezpłatnym szczepieniom ochronnym oraz badaniom w ramach profilaktyki zarażenia.

Szczepionka podawana podskórnie kolejno po miesiącu od pierwszej dawki i po pół roku. Większość ludzi nabywa pełną odporność już po drugiej dawce, jednak nie wszyscy, dlatego ważne jest by przyjąć pełen cykl szczepień. Odporność pojawia się u 98% szczepionych po 2 tygodniach od przyjęcia drugiej dawki szczepionki. Można wykonać również tzw. szybkie uodpornienie według schematu 0-7-21 dzień, po którym wymagane jest przyjęcie dawki przypominającej po roku, jednak ta forma daje mniejszą skuteczność, dlatego powinna być stosowana w szczególnych wypadkach np. przed zabiegami chirurgicznymi, wyjazdem do stref endemicznych. Koszt jednej dawki to około 100zł za szczepionkę Havrix (Tylko WZW typu B), 160zł za Twinrix (szczepionka skojarzona przeciw WZW A+B). Ze względu na spory problem jakim jest WZW regularnie prowadzona jest akcja "Żółty Tydzień" podczas której ceny szczepień są obniżane. Ma to zachęcić ludzi do ich stosowania. Szczególnie ważne są szczepienia osób poddawanych dializom i transfuzjom.

Osoby zakażone wirusem HBV powinny zachować lekkostrawną dietę z małą zawartością tłuszczu. Wskazane jest unikanie napojów energetycznych, pokarmów wysoko przetworzonych, smażonych, zawierających sztuczne barwniki. Nosiciele HBV bezwzględnie powinni unikać picia alkoholu, palenia tytoniu, przyjmowaniu innych używek np. narkotyków oraz niektórych leków np. paracetamolu, natomiast wbrew obiegowej opinii kawa nie działa niekorzystnie na wątrobę i nie ma ograniczeń w jej spożywaniu.

Ze względu na osłabienie organizmu powodowane przewlekłym stanem zapalnym ważne jest unikanie chorób (szczepienia ochronne przeciwko grypie, suplementacja wzmacniająca odporność, odpowiedni ubiór) oraz częste monitorowanie stanu zdrowia poprzez badania (przynajmniej raz do roku) m.in.: USG wątroby, określenie poziomu ALAT,ASPAT,GGTP,ALP, bilirubiny, alfa-fetoprotein, morfologia, badanie moczu, czasu krzepnięcia. Jest to ważne, ponieważ u osób zakażonych ryzyko rozwoju raka wątroby i marskości jest znacznie podwyższone.

Autor: Zuzanna Koperwas