Mobbingowi na polskich uczelniach oraz ich demokratyzacji była poświęcona wtorkowa konferencja prasowa zorganizowana przez stowarzyszenie Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej (KKHP) przed siedzibą Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Warszawie.

„Pracownicy i studenci polskich uczelni czują się zagrożeni. Mamy do czynienia z problemem systemowym i (…) demokratyzacja uczelni jest koniecznością” – podkreślał współzałożyciel i przewodniczący KKHP Alek Temkin. Przywołał m.in. opisywane w ostatnich tygodniach wydarzenia na Uniwersytecie w Siedlcach i na wydziałach Psychologii oraz Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Członek KKHP Piotr Drygas przedstawił postulaty, bez których – jak przekonywał - reforma szkolnictwa wyższego nie będzie możliwa.

Zdaniem stowarzyszenia zmiany wymaga m.in. model wyboru rektorów. „System elektorski, który dzisiaj funkcjonuje, jest przestarzały i podatny na manipulację. Wymagamy, żeby rektorzy prowadzili aktywną kampanię wyborczą wśród całej społeczności akademickiej, a nie przekonywali kilku wcześniej wybranych elektorów” – tłumaczył Piotr Drygas.

KKHP postuluje też, by uczelnie prowadziły politykę informacyjną w kwestii finansów, a informacje były publikowane na stronach szkół wyższych.

Kolejny problem środowiska akademickiego, o którym wspomniał Piotr Drygas, to odpowiedzialność dyscyplinarna. „Chcemy, żeby uczelniane komisje dyscyplinarne składały się z członków, którzy nie są związani z uczelnią” - wyjaśnił.

Stowarzyszenie ma też pomysł, jak zwiększyć odpowiedzialność wspólnoty akademickiej. „Musimy upodmiotowić ponownie nauczycieli akademickich, pracowników i pracownice, studentów i osoby doktoryzujące się. Proponujemy, żeby różne grupy społeczności (…) mogły zgłaszać inicjatywy do senatu, do rady uczelni, do rektora – na przykład w sprawie zmiany regulaminu lub statutu, jak również w sprawach budżetowych” – opisywał Drygas.

Piąty punkt sformułowany przez KKHP dotyczy samorządności studenckiej. Stowarzyszenie nalega na bezpośrednie wybory do samorządów studenckich, zwiększenie szans niezależnych organizacji studentów.

„Kluczowym kontekstem naszego spotkania jest rozpoczynająca się praca nad nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Uważamy, że model rozwijany przez ostatnią dekadę się wyczerpał, a podnoszona ostatnio wielokrotnie w mediach kwestia mobbingu na uczelniach wyraźnie to pokazuje. Bez demokratyzacji uczelni, bez poważnej zmiany ustroju uczelnianego niemożliwe jest poważne potraktowanie problemu mobbingu” – ocenił w rozmowie z PAP Alek Temkin.

Podkreślił, że konieczne są zmiany systemowe i to, żeby MNiSW wzięło za nie polityczną odpowiedzialność: "Potrzebujemy wizji i stanowczego stanięcia po stronie ofiar. Powinno być to zapisane w nowej ustawie”.

Obecna na konferencji wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk przyznała, że ciężko jej nie zgodzić się z częścią postulatów stowarzyszenia. „Współpracujemy z samorządem studentów, z samorządem doktorantów, z Akademicką Siecią Bezpieczeństwa i Równości. Właśnie po to, żeby wziąć pełną odpowiedzialność za poprawę sytuacji na polskich uniwersytetach” – zadeklarowała.

Zapowiedziała, że MNiSW wprowadzi w znowelizowanych ustawach Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz o Polskiej Akademii Nauk zapisy, które mają służyć demokratyzacji, większej transparentności i równości w polskich instytucjach naukowych i na uczelniach. Jednym z elementów reformy jest – jak zaznaczyła - wprowadzenie feminatywów, które byłyby fakultatywne dla tytułów naukowych, ale także dla funkcji na uniwersytetach.

„Ścisłe przestrzeganie procedur i dbałość o to, żeby środowisko uniwersyteckie było środowiskiem bezpiecznym, jest dla nas szalenie ważne i wprowadzimy takie zmiany w ustawie, które będą to gwarantować” – podsumowała Karolina Zioło-Pużuk, która po konferencji spotkała się w siedzibie resortu z przedstawicielami KKHP.

KKHP jest stowarzyszeniem, którego celem jest - jak czytamy na jego stronie internetowej - "działanie na rzecz przezwyciężenia kryzysu instytucjonalnej nauki, zwłaszcza humanistyki, oraz integracja środowisk, którym los nauki nie jest obojętny".