Akceptuję
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności

Zamknij X
Labro glowna
Strona główna Artykuły
Dodatkowy u góry
Labro na dole

Udział programowanej śmierci komórkowej w rozwoju organizmów


Procesy wzrostu i rozwoju organizmów roślinnych i zwierzęcych oparte o programowaną śmierć komórkową


Śmierć komórkowa może być indukowana czynnikami endogennymi (wewnętrznymi) oraz czynnikami egzogennymi (zewnętrznymi). Czynniki endogenne należy rozumieć jako wszystkie zjawiska generowane w komórce w oparciu o program genetyczny komórki, które specyficznie uruchamiają śmierć komórek, szczególnie w kontekście procesów rozwojowych. Należy zwrócić uwagę na te, które są niezbędne do uformowania prawidłowo funkcjonującego wielokomórkowego organizmu, czy to roślinnego czy zwierzęcego. Jeśli chodzi natomiast o czynniki zewnętrzne to należy mieć na myśli czynniki abiotyczne (czynniki chemiczne, fizyczne i mechaniczne) i biotyczne (drobnoustroje, w tym wirusy i bakterie, oraz pasożyty i szkodniki, a wśród nich nicienie i inne organizmy). Wśród licznych procesów, które oparte są o zjawisko śmierci komórkowej (Tabela 2,3), szczególne miejsce zajmują reakcje organizmów roślinnych na czynniki biotyczne, zwane reakcją nadwrażliwości (van Doorn i współaut., 2011) oraz starzenie się i katastrofa mitotyczna (Stępień i współaut., 2007).

 

Reakcja HR jest specyficznym procesem typowym dla roślin, który jest podstawą obrony organizmu przed atakiem patogenu, w celu ograniczenia jego szkodliwego działania na roślinę i zahamowanie namnażania się biotrofów, wśród których są wirusy, bakterie i grzyby. Podstawą sukcesu w tym kontekście jest doprowadzenie komórki żywiciela do śmierci, co w ostateczności prowadzi do śmierci patogenu. Reakcja organizmu roślinnego na patogeny jest procesem złożonym, przejawiającym się cechami śmierci komórkowej opartymi o nekrozę, autofagię a także o proces apoptozo-podobny. Podstawą reakcji HR są tzw., geny R, które są odpowiedzialne za rozpoznanie patogenu i uruchomienie kaskady reakcji obronnych rośliny. W związku z tym, obserwuje się przejawy związane z ekspresją metakaspaz i enzymów kaspazo-podobnych (wrażliwych na inhibitory kaspaz), wśród których znajdują się VPEazy i TATDazy (Tab. 1), powstaniem i zwiększeniem objętości wakuol litycznych, przerwaniem tonoplastu z uwolnieniem enzymów hydrolitycznych (VPE), fuzją tonoplastu z błoną komórkową, obkurczaniem protoplastu, grubieniem ściany komórkowej (w celu utworzenia warstwy izolującej patogen) oraz ekspresję genów atg (Lam, 2005; van Doorn i współaut., 2011).

 

Proces starzenia się dotyczący wszystkich organizmów, lecz nie zawsze jest związany ze śmiercią komórki. Podczas starzenia się dochodzi do wycofania części składników starzejącego się organu do innych części rośliny, czego nie zaobserwowano w przypadku starzenia się organizmów zwierzęcych. Oznacza to, że komórki mogą podlegać procesowi autofagii, który polega w tym przypadku na redystrybucji związków powstałych po degradacji uszkodzonych lub przeznaczonych do eliminacji organelli komórkowych oraz makrocząsteczek. Jeżeli jednak procesy autofagii u zwierząt nie ochronią komórki to dochodzi do uruchomienia apoptozy lub nekrozy (Stępień i współaut., 2007), a u roślin wakuolarnego lub autolitycznego typu śmierci (van Doorn, 2011; van Doorn i współaut., 2011), w wyniku którego dochodzi do eliminacji jednej lub kilku komórek.

 

Katastrofa mitotyczna, która jest procesem charakterystycznym tylko dla organizmów zwierzęcych, dotyczy komórek intensywnie dzielących się, np. komórek naskórka lub komórek nowotworowych. Katastrofa mitotyczna powstaje w wyniku nieprawidłowości zachodzących w procesie mitozy, kiedy zostanie zaburzona prawidłowa segregacja chromosomów. W konsekwencji prowadzi to do formowania się komórek euploidalnych lub aneuploidalnych. Zjawisko występowania komórek poliploidalnych jest niekorzystne dla organizmu zwierzęcego i w większości przypadków letalne (Kaźmierczak, 2010). Zmiana ilości materiału genetycznego jest sygnałem do eliminacji komórek (Stępień i współaut., 2007). Proces ten przebiega z udziałem apoptozy lub nekroptozy (dawniej nekroza (Galluzzi i współaut., 2012). Dlatego też katastrofa mitotyczna jest mechanizmem usuwania komórek, a czynnikiem go indukującym są aberracje chromosomowe.



Tagi: programowana śmierć komórkowa, apoptoza, nekroza-nekroptoza, autofagia, śmierć apoptozo-podobna, reakcja nadwrażliwości, katastrofa mitotyczna
Drukuj PDF
wstecz Podziel się ze znajomymi

Recenzje



Informacje dnia: PCI Days 2025 - Targi dla Przemysłu Farmaceutycznego i Kosmetycznego Nie tylko szczepienia przeciw HPV ważne w prewencji raka szyjki macicy Jak skutecznie poradzić sobie z bezsennością Naukowcy stworzyli beton z dodatkiem wody słonej zamiast słodkiej Nie trzymajmy dzieci pod kloszem z tematem śmierci Dużo światła w nocy może prowadzić do przedwczesnej śmierci PCI Days 2025 - Targi dla Przemysłu Farmaceutycznego i Kosmetycznego Nie tylko szczepienia przeciw HPV ważne w prewencji raka szyjki macicy Jak skutecznie poradzić sobie z bezsennością Naukowcy stworzyli beton z dodatkiem wody słonej zamiast słodkiej Nie trzymajmy dzieci pod kloszem z tematem śmierci Dużo światła w nocy może prowadzić do przedwczesnej śmierci PCI Days 2025 - Targi dla Przemysłu Farmaceutycznego i Kosmetycznego Nie tylko szczepienia przeciw HPV ważne w prewencji raka szyjki macicy Jak skutecznie poradzić sobie z bezsennością Naukowcy stworzyli beton z dodatkiem wody słonej zamiast słodkiej Nie trzymajmy dzieci pod kloszem z tematem śmierci Dużo światła w nocy może prowadzić do przedwczesnej śmierci

Partnerzy

GoldenLine Fundacja Kobiety Nauki Job24 Obywatele Nauki NeuroSkoki Portal MaterialyInzynierskie.pl Uni Gdansk MULTITRAIN I MULTITRAIN II Nauki przyrodnicze KOŁO INZYNIERÓW PB ICHF PAN FUNDACJA JWP NEURONAUKA Mlodym Okiem Polski Instytut Rozwoju Biznesu Analityka Nauka w Polsce CITTRU - Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu Akademia PAN Chemia i Biznes Farmacom Świat Chemii Forum Akademickie Biotechnologia     Bioszkolenia Geodezja Instytut Lotnictwa EuroLab

Szanowny Czytelniku!

 
25 maja 2018 roku zacznie obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.
 
Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze strony internetowej Laboratoria.net w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będziemy my: Portal Laboratoria.net z siedzibą w Krakowie (Grupa INTS ul. Czerwone Maki 55/25 30-392 Kraków).

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług w tym zapisywanych w plikach cookies.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy te dane w celach opisanych w polityce prywatności, między innymi aby:

  • dopasować treści stron i ich tematykę, w tym tematykę ukazujących się tam materiałów do Twoich zainteresowań,

  • dokonywać pomiarów, które pozwalają nam udoskonalać nasze usługi i sprawić, że będą maksymalnie odpowiadać Twoim potrzebom,

  • pokazywać Ci reklamy dopasowane do Twoich potrzeb i zainteresowań.

Komu możemy przekazać dane?

Zgodnie z obowiązującym prawem Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie, np. agencjom marketingowym, podwykonawcom naszych usług oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa np. sądom lub organom ścigania – oczywiście tylko gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz między innymi prawo do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Możesz także wycofać zgodę na przetwarzanie danych osobowych, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Każde przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na właściwej, zgodnej z obowiązującymi przepisami, podstawie prawnej. Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług, w tym dopasowywania ich do Twoich zainteresowań, analizowania ich i udoskonalania oraz zapewniania ich bezpieczeństwa jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy lub podobne dokumenty dostępne w usługach, z których korzystasz). Taką podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych podmiotów trzecich będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.

Dlatego też proszę zaznacz przycisk "zgadzam się" jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych zbieranych w ramach korzystania przez ze mnie z portalu *Laboratoria.net, udostępnianych zarówno w wersji "desktop", jak i "mobile", w tym także zbieranych w tzw. plikach cookies. Wyrażenie zgody jest dobrowolne i możesz ją w dowolnym momencie wycofać.
 
Więcej w naszej POLITYCE PRYWATNOŚCI
 

Newsletter

Zawsze aktualne informacje