Produkcja przeciwciał monoklonalnych na masową skalę

Komórki hybrydomy hodowane są w kolbach hodowlanych lub butelkach walcowych, gdzie zawiesiny komórkowe osiągają bardzo dużą gęstość. Przeciwciała namnożone w pożywce hodowlanej kondycjonowanej odzyskuje się przez sterylne filtrowanie, a następnie komórki poddaje się mrożeniu. Stężenie przeciwciał w pożywce może się nieznacznie zmieniać, jednakże zazwyczaj oscyluje ono w granicach 20-40 µg/ml. W ośrodkach zajmujących się masową produkcją przeciwciał monoklonalnych, 1 ml próbki o wspomnianym stężeniu kosztuje ok 1$ (przy czym zamówienie może być realizowane od 100 ml próbki).

Komórki przeciwciał mogą być również hodowane w bioreaktorach (mini fermentatory). Technologia te pozwala na otrzymywanie kultur komórkowych o wysokiej gęstości (może ona być nawet od 20 do 30 razy wyższa niż statystycznie uzyskiwana gęstość hodowli komórkowej). Średnie stężenia przeciwciał mieszczą się w granicach 1 mg/ml, co też wiąże się ze znacznym wzrostem cen za pojedynczą próbkę [11].

Ludzkie przeciwciała są obecnie produkowane w oparciu o:

a) fuzję komórek szpiczaka myszy z ludzkimi limfocytami

b) unieśmiertelnianie ludzkich komórek przez wirusa Ebstein-Barr.

Niestety obie metody mają swoje ograniczenia [11].

Prze­ciwciała monoklonalne o podwójnej swoistości (bsAbs)

Wykorzystanie przeciwciał monoklonalnych o podwójnej swoistości (biswoistości) budzi coraz większe zainteresowanie. Potencjał zastosowania przeciwciał biswoistych wykazano w szeregu badań prowadzonych w ostatnich latach, a pierwsze wzmianki o użyciu tych komórek wobec komórek nowotworowych pojawiły się już w 1980 roku. Kilka badań klinicznych fazy I rozpoczęto na początku lat dziewięćdziesiątych. Cząsteczki bisfecyficzne generowano wówczas z wykorzystaniem m.in. chemicznego sieciowania i hybrydyzacji [3].

Niestety, przeszkody związane z wytwarzaniem dużych ilości homogennych przeciwciał bsAbs z wykorzystaniem dostępnych technik, utrudnia szersze zastosowanie i rozwój tego podejścia w praktyce [3]. 

Proces otrzymywania przeciwciał monoklonalnych biswoistych polega na chemicznym sprzęganiu dwóch różnych prze­ciwciał. W wyniku tej reakcji uzyskuje się cząsteczkę, która składa się z 4 miejsc wiążących antygen (cztery fragmenty Fab). Każ­da z par fragmentów Fab może wiązać inną cząstkę. Drugą metodą otrzymywania przeciwciał biswoistych jest fuzja dwóch hybryd, które to wytwarzają przeciwciała o różnej swoistości. Największą zaletą potencjalnego zastosowania otrzymywanych przeciwciał biswoistych jest bardziej efek­tywna stymulacja układu odpornościowego gospodarza do niszczenia komórek nowotworowych [2]. Przeciwciała monoklonalne bispecyficzne posiadają jedno ramię skierowane przeciwko antygenom, znajdującym się na powierzchni guza, a drugie ramię ma na celu zwiększenie skuteczności antynowotworowej [4].

Immunokoniugaty

Do powstania kompleksów immunologicznych dochodzi, gdy antygen i przeciwciało o dużym powinowactwie znajdą się w roztworze w odpowiednich proporcjach. Zazwyczaj antygeny zawierają wiele epitopów, a przeciwciała mają co najmniej dwa miejsca wiążące, tak więc w przypadku, gdy obydwa składniki znajdą się w odpowiednich proporcjach, może dojść do utworzenia nawet bardzo dużych kompleksów, w skład których wchodzi wiele cząsteczek antygenu i przeciwciał. Co więcej, w określonych warunkach kompleksy te wykazują zdolność wytrącania się i precypitacji. Metody immunoprecypitacji są już wykorzystywane znacznie rzadziej niż dawniej, choć nadal zjawisko to jest podstawą wielu testów serologicznych (chociażby w oznaczaniu grup krwi) [15].