U myszy, które cierpią na zespół Retta poziom PTP1B jest zwykle bardzo wysoki stąd też pomysł wykorzystania w leczeniu inhibitorów PTP1B. Pierwsze testy wykazały, że u samców myszy pozbawionych genu Mecp2, czyli odpowiednika ludzkiego genu MECP2 podanie inhibitora PTP1B wydłużyło przeciętną długość życia nawet o 90 dni. Natomiast podanie go samicom redukowało częstotliwość tzw. ruchów stereotypowych łap i wpływało na poprawę umiejętności chodzenia.

Poza tym nadmiar enzymu PTP1B upośledza działanie czynnika wzrostu BDNF, który odgrywa ważną rolę w rozwoju mózgu. Aby uniknąć zaburzeń w  rozwoju mózgu należy wykorzystać inhibitory PTP1B aby zmniejszyć ilość tego enzymu. Jest to prawdopodobnie wyjaśnienie jak inhibitory mogą cofnąć pewne objawy zespołu Retta.

Fot.: http://rettsyndrome.pl/wp-content/uploads/2015/08/rys1.jpg

Retrotranspozony

Kolejnym znaczącym odkryciem, które być może przybliży naukowców do odkrycia leku jest odkrycie roli retrotranspozyn. Są to ruchome cząsteczki RNA zawierające geny, które kodują enzymy umożliwiające im przemieszczanie się i syntezę DNA na podstawie matrycy, jaką jest nić RNA. Dokładna rola retrotranspozonów nie jest jeszcze wyjaśniona, jednak dzięki badaniom zespołu Alysson Muotri z Uniwersytetu Kalifornijskiego wiadomo, że komórki ze zmutowanym genem MECP2 mają znacznie zwiększoną aktywność retrotranspozonu o nazwie L1. Podwyższony poziom jest również zauważalny u gryzoni z zespołem Retta. Nie wiadomo czy zwiększony poziom retrotranspozonu jest konsekwencją czy przyczyną choroby, lecz być może rozwiązanie tej zagadki będzie drogą do wynalezienia skutecznego leku.

Równie obiecujące są badania nad możliwościami terapeutycznymi przeszczepu szpiku kostnego. Zabieg ten poprawia stan myszy cierpiących na zespół Retta, co udowodnili badacze z University of Virginia School of Medicine. Swoje wyniki opublikowali w czasopiśmie „Nature”.

Badania przeprowadzono na myszach pozbawionych genu Mecp2. Pierwsze objawy choroby pojawiały się u nich już 4 tygodnie po urodzeniu. Średnia długość życia osobników nie przekroczyła 2 miesięcy. W grupie porównawczej w wieku 4 tygodni przeszczepiono szpik kostny od zdrowej myszy, co wpłynęło na znaczną poprawę stanu zdrowia.Leczone w ten sposób chore myszy wykazywały poprawę apetytu, przyrost wagi ciała, a co najważniejsze poprawę zdolności ruchowych, pracy mięśni i układu oddechowego. Średni czas życia wydłużył się do prawie roku. Naukowcy podejrzewają, że nieprawidłowości mikrogleju są związane z mutacją genu Mecp2 co powoduje zaburzenie ich funkcji, to z kolei wpływa na pojawienie się objawów choroby.Przeszczep szpiku kostnego wpływa na odtworzenie prawidłowych komórek mikrogleju co pozwala cofać objawy choroby. Wciąż jest to jednak przedmiot badań.

Nowe badania wskazują też, że w leczeniu zespołu Retta można wykorzystać ketaminę. Wyniki pierwszych testów opublikowane w ,,Journal of Neuroscience” przedstawiły przykład mysiego modelu laboratoryjnego choroby Retta, w którym podawanie ketaminy poprawiło funkcje neurologiczne. Badaniem nad jej wykorzystaniem zajmował sięzespół Davida Katza, profesora neuronauk z Case Western Reserve University School of Medicine. Naukowcy odkryli różnice w aktywności mózgowej myszy normalnych oraz myszy z mutacją warunkująca zespół Retta.Myszy chore odznaczały się bardzo niską aktywność w przodomózgowiu oraz nadaktywność w pniu mózgu. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku ludzi chorych na autyzm. Ketamina aktywuje neurony w przodomózgowiu – leczone nią myszy wykazały w badaniach wzrost aktywności w tym rejonie. Może to być droga do wyleczenia zespołu Retta, autyzmu i innych chorób ze spektrum autyzmu.

Autor: Zuzanna Koperwas

Literatura: